اخبار استان ها

گفت‌وگو با مدیر تحقیق و توسعۀ مس منطقۀ کرمان

پژوهش، بازوی علمی خط تولید مس

پژوهش، بازوی علمی خط تولید مس
پایگاه خبری معدن نیوز- حسن صحرایی پاریزی مدیر تحقیق و توسعۀ مس منطقۀ کرمان در گفت‌‎وگو با «عصر مس» می‌گوید همۀ طرح‌های توسعه‌ای در شرکت مس با نظر امور تحقیق و توسعه اجرا می‌شوند.
  بزرگنمايي:

«حسن صحرایی پاریزی» مدیر تحقیق و توسعۀ مس منطقۀ کرمان در گفت‌‎وگو با «عصر مس» می‌گوید همۀ طرح‌های توسعه‌ای در شرکت مس با نظر امور تحقیق و توسعه اجرا می‌شوند.
 به گزارش معدن نیوز «تحقیق و توسعه» از آن دست واحدهای بی‌سروصدای شرکت ملی صنایع مس ایران است، اما این از تاثیرگذاری‌اش کم نمی‌کند؛ چون به گفتۀ «حسن صحرایی پاریزی» مدیر تحقیق و توسعۀ مس منطقۀ کرمان، همۀ طرح‌های توسعه‌ای در شرکت مس با نظر امور تحقیق و توسعه اجرا می‌شوند و در این راستا، از مشاورۀ دانشگاه‌ها نیز در سطوح مختلف استفاده می‌شود. صحرایی پاریزی در گفت‌وگو با ماهنامه «عصر مس» دربارۀ همۀ آنچه که در واحد تحقیق و توسعۀ مس منطقۀ کرمان می‌گذرد، صحبت کرده است.

دربارۀ ارتباط صنعت مس با دانشگاه برایمان بگویید. آیا این دغدغه که صنعت و دانشگاه از هم دورند، در شرکت مس هم وجود دارد؟
تقریباً از ابتدای راه‌اندازی «امور تحقیق و توسعه» در مس سرچشمه، ارتباط خیلی مطلوبی با دانشگاه‌ها داشتیم و این ارتباطات، کماکان ادامه دارد و گسترش هم پیدا کرده است. در حال حاضر، بیش از 140 پروژۀ تحقیقاتیِ در دست انجام داریم که در تمام این پروژه‌ها، دانشگاه به‌نوعی دخیل است؛ برخی به شکل پایان‌نامۀ دانشجویی ارشد و دکتری است که استادان راهنما، دانشجویان را هدایت می‌کنند؛ یک‌سری پروژه هم به شکل قرارداد با دانشگاه‌ها پیش می‌رود و در برخی از پروژه‌ها هم، استادان دانشگاه به‌عنوان مشاور در کنار ما هستند. به‌جز این، بیش از 20 نفر مشاور از استادان دانشگاه‌ها داریم که در خط تولید در امور مختلف مشاوره می‌دهند و معمولاً در هفته -بسته به میزان کار- یک‌روز یا دو روز در خط تولید حضور دارند، در ارتباط هستند و پیشنهاد می‌دهند و اگر مشکلی وجود داشته باشد، راه‌حل می‌دهند و از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنیم. فکر می‌کنم شرکت مس، بیش‌ترین همکاری را در سطح کشور با دانشگاه‌ها دارد و ما تقریباً هیچ پروژه‌ای را بدون کمک دانشگاه انجام نمی‌دهیم

چرا صنعت مس به سمت برقراری این ارتباط رفت؟
چند دلیل دارد؛ یکی این‌که چشمی که از بیرون نگاه می‌کند، بهتر می‌تواند اشکالات و نقص‌ها را ببیند. فردی که 20سال کنار یک دستگاه کار می‌کند، شاید به آن سیستم عادت کند و همه‌چیز برای او تکراری و روزمره شود، اما وقتی یک‌نفر از بیرون می‌آید، اشکالات و ایرادات را بهتر می‌بیند. دوم این‌که دانشگاه‌ها با علم روز دنیا سروکار دارند؛ درست است که پرسنل مس اکثراً فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند، اما چندین سال از زمان فارغ‌التحصیلی آن‌ها گذشته و با نوع کار و مشغله‌ای که دارند، ممکن است مطالعات زیادی نداشته باشند و با علم روز آشنا نباشند، اما استادان دانشگاه چون با علم روز عجین هستند، می‌توانند نوآوری‌های علم روز را در صنعت به ما ارائه دهند. دلیل دیگر هم این است که ما حمایت از دانشگاه‌های کشور را به‌نوعی، مسئولیت اجتماعی شرکت مس می‌دانیم. به هر حال شرکت مس، یک محیط صنعتی خیلی بزرگ است و باید امکان استفادۀ دانشگاه‌ها و دانشجویان از این امکانات فراهم شود و بخشی از مسئولیت اجتماعی ما به این صورت انجام گیرد.

آیا ارتباط با دانشگاه‌ها علاوه بر دانشگاه‌های استان، شامل دانشگاه‌های کشور هم می‌شود؟
ما هم‌اکنون، در قالب پروژه‌های دانشجویی، قراردادی یا مشاوره، با بیش از 50 دانشگاه و شرکت دانش‌بنیان که به دانشگاه وابسته‌اند، ارتباط داریم. بنابراین، ارتباط با دانشگاه‌ها منحصر به استان کرمان نیست؛ اگرچه به ‌هر حال در استان کرمان به جهت این‌که دسترسی به دانشگاه برای ما راحت‌تر است و دانشگاه‌هایی مثل باهنر فاصلۀ فیزیکی کمتری با ما دارند، شاید از وجودشان بیش‌تر استفاده شود، اما ما محدود به استان کرمان نیستیم و از تمام استان‌های کشور، هم دانشجو و هم گاهی پروژۀ قراردادی و هم مشاور داریم و تقریباً تمام کشور را به‌نحوی پوشش می‌دهیم.

آیا این ارتباط به سطح منطقه و دنیا هم رسیده است؟ یا شرایطی پیش آمده است که نیاز باشد از علم دانشگاه‌های دنیا استفاده کنید و سراغ‌شان رفته باشید؟
ما به شکل مستقل با دانشگاه‌های خارج از کشور ارتباط نداریم، اما برخی دانشگاه‌های داخل با دانشگاه‌های خارج از کشور تفاهم‌نامه دارند که ما با واسطه، از دانشگاه‌های خارجی استفاده می‌کنیم. مثلاً در پروژۀ اکتشاف ذخایر پنهان مس، قرارداد ما با دانشگاه آزاد واحد کرمان است، اما دانشگاه آزاد با دانشگاه بریتیش‌کلمبیای کانادا تفاهم‌نامه دارد؛ بنابراین، از علم آن‌ها به شکل غیرمستقیم استفاده می‌کنیم و دو نفر از استادان این دانشگاه، جزو مجریان این پروژه هستند که برای نمونه‌برداری و کارهای اکتشافی فعالیت می‌کنند. اگرچه همان‌طور که گفتم، قرارداد مستقیم با این افراد نداریم. همین‌طور دانشگاه شهید باهنر همکاری‌هایی با دانشگاه‌های اتریش و آلمان دارد و استادان آن‌ها گاهی از کارخانه بازدید می‌کنند و اگر مسأله یا مشکلی داشته باشیم، می‌توانیم از طریق دانشگاه باهنر، از علم روز آن‌ها استفاده کنیم.

برای ارتباط با دانشگاه‌های دنیا برنامه‌ای ندارید؟ آیا همین استفادۀ باواسطه از علم آن‌ها کفایت می‌کند؟
فعلاً در این زمینه برنامۀ خاصی نداریم و با استفادۀ باواسطه از دانشگاه‌های خارجی هم مشکلی نداریم. هر مشکلی باشد، با دانشگاه‌های داخلی مطرح می‌کنیم و آن‌ها از طریق تفاهم‌نامه‌هایی که با دانشگاه‌های خارجی دارند، می‌توانند از علم روز آن‌ها استفاده و آن را به ما منتقل کنند.

ارتباط صنعت و دانشگاه همیشه با چالش‌هایی روبه‌رو بوده. مهم‌ترین چالش شما در ارتباط با دانشگاه‌ها چیست؟
در پروژه‌های دانشجویی، مقداری چالش داریم؛ به این دلیل که گاهی دانشجو ممکن است خیلی با ما همکاری نداشته باشد و چون قرارداد با دانشجو بسته می‌شود، استادان احساس مسئولیت نمی‌کنند. البته این موارد زیاد نیست و امکان دارد در 100 مورد، یکی‌دو مورد پیش بیاید که دانشجو کارش را به‌موقع یا باکیفیتِ مناسب انجام ندهد. در بقیۀ موارد، چالش خاصی نداریم، فقط ممکن است پروژه‌ها مقداری از زمان مقرر طولانی‌تر شوند.

صنعت مس و صنایع معدنی و فلزی نیاز دارند که به‌روز شوند؛ آیا آبشخور به‌روزرسانی تکنولوژی‌ها و فن‌آوری‌های صنعت مس، صرفاً دانشگاه‌ها هستند؟ چه‌طور خودتان را با علم روز دنیا در حوزۀ معدن و صنعت هماهنگ می‌کنید؟
یک بخش از این آگاهی از علم روز دنیا از طریق مشاوره‌های دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد؛ چون تقریباً دانشگاه‌ها در این زمینه به‌روز هستند و بنابراین، این دانش انتقال داده می‌شود. اما بخش دیگری از این انتقال علم و دانش هم، از طریق بازدید از معادن و کارخانجات خارج از کشور صورت می‌گیرد. اگرچه افرادی که برای بازدید و آشنایی با فن‌آوری‌های روز دنیا به کشورهای دیگر سفر می‌کنند، لزوماً از واحد تحقیق و توسعه نیستند و از دیگر واحدهای شرکت هستند، اما این بازدیدها در انتقال تکنولوژی، خیلی مؤثر است. یک بخش دیگر از این انتقال تکنولوژی هم، به این صورت است که برخی از تکنولوژی‌هایی را که مرحلۀ پایلوت را پشت سر گذاشته، تثبیت شده و در همۀ دنیا استفاده می‌شود، مستقیم از خارج خریداری می‌کنیم؛ برای نمونه، ذوب فلش که تکنولوژی جدیدتری نسبت به ذوب ریورب است و در حال حاضر در حال جایگزین شدن در سرچشمه است، از خارج از کشور خریداری شده است.

چقدر بومی‌سازی این تکنولوژی‌ها برای شما اهمیت دارد؟
در بسیاری از مواقع، این تکنولوژی‌های وارداتی یک‌سری مشکلات دارند و نیاز به اصلاحات دارند که از طریق قراردادهای دانشگاهی و پروژه‌های تحقیقاتی، اشکالات را رفع می‌کنیم و به‌نوعی آن‌ها را بومی می‌کنیم؛ مثلاً در پروژۀ کارخانۀ ذوب خاتون‌آباد، از تکنولوژی فلش استفاده شده که تکنولوژی نسبتاً جدیدی است، اما در سال‌های اخیر اصلاحات زیادی در قالب پروژه‌های تحقیقاتی و اجرایی در همین پروژه صورت گرفته است. همچنین، در دوسه ماه اخیر هم با همکاری استادان دانشگاه، پروژه‌ای تعریف شد که در کورۀ آند در مرحلۀ احیا مقداری گاز نیتروژن به گاز طبیعی اضافه کنیم که به نسبت 40 به 60، گاز نیتروژن استفاده شد که دستاوردهای خیلی‌خوبی داشت؛ اولاً دمای مذاب حدود 80 درجه افزایش یافت که در کیفیت آند خیلی مؤثر است و دوم، دمای گازهای خروجی را حدود 200 درجه پایین آورد که در حفاظت از محل خروجی گاز، تاثیر زیادی دارد. سومین اثر هم، این است که با این کار میزان اکسیژن آند پایین می‌آید که پارامتر مهمی در کیفیت آند است و وقتی اکسیژن پایین می‌آید کیفیت آند افرایش پیدا می‌کند. این یک کار بومی بوده که با همکاری دانشگاه انجام دادیم. این سه دستاورد بیشتر جنبۀ کیفی داشت؛ از جنبه کمّی هم، صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف سوخت سالانۀ کارخانه اتفاق افتاده است.

چقدر هدف شما در امور تحقیق و توسعه این است که به سمت توان داخلی و استفاده از طرح‌ها و تحقیقات داخلی بروید؟
اصلاً فلسفۀ ایجاد امور تحقیق و توسعه این بوده که بازوی علمی در کنار خط تولید باشد و مشکلاتی که در خط تولید به‌وجود می‌آید و اصلاحاتی که نیاز است، با طرح‌های تحقیقاتی رفع شود. مثلاً در کارخانۀ تغلیظ، موضوع بررسی فرایند و استانداردسازی این کارخانه در دست انجام است که با همکاری مرکز تحقیقات کاشی‌گر وابسته به دانشگاه باهنر کرمان آغاز شده است. نزدیک به دوسال از عمر این پروژه می‌گذرد و در راستای آن، حدود 17 نفر از استادان دانشگاه و دانشجویان ارشد و دکتری در کارخانۀ تغلیظ مستقر شده‌اند؛ آن‌ها فرایند را بررسی می‌کنند، پایش و عیب‌یابی می‌کنند و نظر اصلاحی می‌دهند؛ سپس نظر آن‌ها اجرا می‌شود. در طول این دوسال، بسیاری از فرایندها اصلاح شده و بهبود پیدا کرده است و داریم کارخانه را به سمت استاندارد روز دنیا می‌بریم. درواقع، نقایصی که طی 35سال گذشته در اثر فرسایش، تغییرات و تعمیرات به‌وجود آمده و باعث شده کارخانه از حالت استاندارد خارج شود، رفع و کارخانه دوباره به حالت استاندارد برگردانده می‌شود. استانداردسازی فرآیندهای کارخانۀ تغلیظ، در کمّیت و کیفیت محصول و صرفه‌جویی در مصرف حامل‌های انرژی آب، برق و... بسیار اثرگذار است.

و همۀ این‌ها هم با استفاده از توان بومی اتفاق افتاده است؟
بله، به‌طور کامل از طریق مرکز تحقیقات کاشی‌گر وابسته به دانشگاه شهید باهنر کرمان و با همکاری امور تغلیظ و امور تحقیق و توسعه، این پروژه پیش می‌رود.


   shortlink:  
شرکت فولاد مبارکه
شرکت فولاد هرمزگان
علی بابا
فولاد خوزستان
شرکت فولاد غدیر نی ریز
شرکت سنگ آهن مرکزی ایران
شرکت گهرزمین
فولاد سنگان
آلومینای ایران جاجرم
شرکت صبافولاد